Jannemieke Caspers

toneelschrijver | theatermaker

Betonrot. Een persoonlijk verhaal over de DDR

In opdracht van Tanja Otolski (tg WildVreemd) 2009

Betonrot is een weerbarstige reconstructie over de reusachtigheid van de ongrijpbare geschiedenis, met als hoogtepunt de val van de muur, naast het kleine levenslijntje van een meisje van zeven jaar en haar gezin dat opgroeide in Potsdam – DDR.

Betonrot is een reconstructie van een meisje dat in de DDR geboren is en 7 was toen de muur viel. Wat betekende de DDR eigenlijk voor haar? Wat leerde zij op school, wat wist zij, wat haar ouders, hoe was het toen de muur viel? Welke beelden hebben buitenstaanders van de DDR-tijd?
Een documentaire voorstelling over een klein meisje in een gigantische geschiedenis die de puzzelstukjes probeert te lijmen.

Drie personages: 2 vrouwen, 1 man

FRAGMENT

Tanja
Zondag 13 augustus 1961.
Een jonge vrouw van 18 jaar is op bezoek bij haar broer en tante in West Berlijn.
De zon schijnt. Ze gaan naar het park. Het is gezellig.
Ze wandelen wat – eten ’n broodje, als plots onder hen de grond opensplijt, en een lange dunne schaduw uit het binnenste van de aarde sluipt. Alles wat hij aanraakt verliest zijn kleur. Zwart-wit sporen, als slijm van ’n slak, tekenen lijnen door de stad. Mensen rennen, mensen verstillen, mensen vallen om, vallen om, vallen… De schaduwman fluistert:

Helge / Schaduwman
De grenzen zullen vanaf vandaag gesloten zijn. Tot 12 uur vannacht kunt u van west naar oost.

Tanja / Moeder
Bis 12 Uhr heute nacht, kann ich von West nach Ost.
Nog 10 Stunden.
Ost – West
Ost – West
Nog 8 Stunden.
Ost – West
Nog 4 Stunden
Ost – West
Ost – West
Nog 1 Stunde

Helge / Schaduwman
“Wat ga je doen, jonge vrouw van 18 jaren oud? Wie offer je op?”

Tanja
De moeder woont in Oost. De broer en tante in West. En zij struikelt in tussenland, in haar onderbuik een klomp ijs met daarin een briefje met het beslissende antwoord, wachtend tot haar tong gesmolten is, en de moed door haar schoenzolen heen gezakt, om het onvermijdelijke uit te spreken.

Tanja / Moeder
Ich
Ich
Ich werde..
Ich

Tanja
Terwijl de lange dunne schaduw vanaf de horizon toekijkt, zijn de tanks te voorschijn gekomen. Gepantserd zij aan zij, dreigend tegenover elkaar. Hun rupsbanden op ’t asfalt, hun loop starend in de verte.
Het is al donker geworden. Ze grijnzen.
Van de ene op de andere dag brak de grond open en rees een reusachtige muur op. Een plan waar de aanvoerder na de val van de muur nog trots op blijft zijn.
De jonge vrouw, de broer, de tante, de grens…

Tanja / Moeder
Ich renne zum Grenzuebergang… Stop. Zurueck.
Ich muss mich noch verabschieden.
Ich muss….

Ich renne zum Grenzuebergang… Stop. Zurueck.
Ich muss mich noch verabschieden.
Ich muss…

Tanja
De klomp ijs in haar buik is gesmolten, het waterpijl gestegen, ‘t briefje open geweekt. Terwijl het besluit zich aan de oppervlakte opdringt, sijpelt het gesmolten ijswater langzaam haar ogen uit.
Zonder omkijken loopt ze door. Weg van West Berlijn.

Tanja / Moeder
Auf dem Bahnhof nehme ich den Zug nach Hause.
Mutter steht vor der Tuer.
Sie nimmt mich in de arm, “Ich wusste das du zurueckkommst.”
Ihre Haende zittern. Sie ist auf einmal so alt geworden.

Tanja
Diezelfde nacht trekt de 21-jarige Hagen Koch een 15 centimeter dikke witte streep door het land.
Erich Honecker proost op de vlekkeloze afloop.
De jonge vrouw ontmoet haar broer pas jaren later weer, de tante zal ze niet meer zien. –

Ze heeft haar beslissing nooit betreurd…. Mijn moeder

Jannemieke / Schaduwman
You are leaving the American sector

Tanja
En het was zo koud….


© J. Caspers 2009
Deze tekst is in zijn geheel te lezen op Vvltheaterteksten

TERUG naar overzicht.

Recensie Betonrot: