Ik vertrek – Jihad uit mijn straat. was een initiatief (2015) van Theater de Meervaart in samenwerking met Eigenwijks. Een avondvullend programma met muziek, beschouwingen en analyses door deskundigen en drie monologen – door mij geschreven – n.a.v. interviews.
Regie: Christiaan Mooij.

Waarom kiezen jonge mannen en vrouwen voor de gewapende Jihad? Tijdens IK VERTREK vertellen we de verhalen van een vader die zijn zoon verloor tijdens een bombardement in Syrië, een buurtwerker die zag hoe een jongen radicaliseerde en een jongen die op het nippertje ontsnapte aan totale radicalisering.

MONOLOOG 1 – ACHRAF
n.a.v.  een interview met Papa Farid.

Ik ben Farid, in 1985 ben ik naar Nederland gekomen.  
Ik was 17 jaar, zo oud als mijn zoon nu
Maar daar begin ik niet.
Er zijn twee Achrafs waar ik je over kan vertellen.
Mijn zoon van voor de van zomer 2011, en mijn zoon van na de zomer van 2011. 

 Zijn moeder en ik gingen toen scheiden
maar: scheiden doe je niet zomaar in onze cultuur
Als je het doet, is het heel lelijk. 
Dan is het oorlog tussen de families.
Daarom wilde ik pas in de zomer gaan scheiden zodat de schoolprestaties van mijn kinderen er niet onder zouden lijden.
Dus in mei zeg ik tegen de familie: wij gaan scheiden, nu nog niet, maar in de zomer.
Vanaf dat moment komt mijn zwager – een zogenaamde Imam – regelmatig onaangekondigd langs.
Ik ontloop hem, drink koffie, ga naar de speeltuin.
Tot hij met twee anderen voor mijn deur staat.
“Jij  moet opsodemieteren uit dit huis, dit huis is van je vrouw en kinderen”
Hij slaat me tegen de grond.
Als ik bij de politie kom om aangifte tegen hem te doen, krijg ik alles wat ik niet verwacht.
Bij binnenkomst word ik gearresteerd.
Blijkt dat de vorige dag de moeder van mijn kinderen met hulp van mijn zwager aangifte tegen mij heeft gedaan van langdurige mishandelingen, verkrachtingen en gijzeling
Hoe komt ze erbij.
Ik word 68 dagen vastgehouden.  

Een week na mijn arrestatie komt de kinderbescherming onder begeleiding van een heel team en neemt mijn kinderen mee. Achraf is 13 jaar. Hij en de twee kleinsten gaan gewoon mee. Maar mijn oudste dochter, 11 jaar, rent weg. Ze rennen haar achterna, duwen haar op de grond en boeien haar! Een meisje van 11 geboeid op de grond. 
20 man zonder 1 psycholoog.
Achraf en zijn zus komen bij een pleeggezin in Hoofddorp.
Achraf zegt: ik eet geen varkensvlees. Ik ben moslim
“Dan heb je pech.”
Zes weken zitten mijn kindjes daar. 
Daarna worden ze overgeplaatst naar een ander pleeggezin hier in Amsterdam. 
Ik mag mijn kinderen niet zien.
Die zomer heeft mijn kinderen veranderd.
Later mag ik ze eindelijk weer zien, maar onder toezicht. 
Er is controle, geen hulp.
Na een jaar word ik eindelijk vrijgesproken. 
Samen met mijn kinderen probeer ik opnieuw te beginnen. 

Politieman of bij de justitie. Dat is wat Achraf altijd wilde worden.
Hij ging alle open dagen af en bij elke arrestatie die hij zag riep hij:
Pappa, ze hebben weer een boef te pakken.
Na die zomer, waarin zijn zusje op de grond geduwd lag, was dat veranderd in:
Papa, ze hebben weer een slachtoffer te pakken 
Achraf ging richting de ICT.  

Achraf was zo compleet.
Ik heb meer kinderen, maar hij  – hij was zo compleet.
Hij had een mooi handschrift, hij kon goed leren, was sterk, sociaal, zorgzaam, zelfverzekerd,  had alles heel snel door.
De buren wezen naar hem als voorbeeld voor hun kinderen.
Ik zag in hem mijn jeugd, maar dan met alle kansen en mogelijkheden die ik niet had.
Kent u dat gevoel?
Achraf was slimmer dan ik. 

Hij moet stage lopen. Een joodse jongen uit zijn klas zegt: wedden, ik word aangenomen en jij niet.
Achraf: Hoezo? Jij kijkt altijd bij mij af. Ik ben slimmer
“Dat maakt niet uit”
Samen bellen ze bedrijven op. Eerst Achraf. 
“Nee sorry, we hebben geen stageplekken momenteel.”
Vijf minuten later belt zijn joodse vriend. “Ja zeker, we hebben stage mogelijkheden.” 

Achraf wordt actiever in de Islam. Hij bezoekt verschillende moskeeën. 
Ik denk: dat is goed. Dan wordt hij tenminste geen crimineel
Maar dan gaat het hard.
Hij eet zijn vlees niet op. 
“Het komt van de Islamitsche slager!”
“ja, maar het is niet echt ritueel geslacht.”
Z’n cijfers worden slecht, hij komt overal te laat.
“Achraf, ik ga je niet begrenzen maar ik wil wel zien waar je mee bezig bent. “
Dat is onze afspraak.
Ineens heeft hij zijn wachtwoord veranderd op de computer. 
Ik dacht; Hij is verliefd
“Waarom heb je dat gedaan? We hebben een afspraak hierover.”
“Maar ik ben nu volwassen.”
16 jaar en mijn zoon noemt zich volwassen.
“Ik maak mij zorgen om je, dus ik wil zien wat je op die computer doet.”
“Nee.”
Achraf blokkeert de deur met een stoel onder de klink.
Met zijn zus spreek ik af dat ze mij een seintje geeft als hij naar de wc gaat.
“Pappa, kom.”
Ik ga naar binnen, blokkeer de deur en kijk op de computer.
En wat ik daar zie….
Sharia4Belgium,  gesprekken met Abu, Abu, Abu, Abu, gevechtsfilmpjes uit Irak en Syrië… 

Ooit heeft Achraf mijn sigaretten doormidden gebroken en weggegooid
“Papa, ik wil niet dat je eerder dood gaat.”
Nu doe ik bij jou hetzelfde, begrijp je dat Achraf? 

Ik verwijder alles. “jij hebt geen contact meer met die mensen.”
Ik leg hem uit dat die radicalen niet het beste met hem voorhebben. 
Het afslachten van mensen mág niet eens in de Islam.
Ik stuur hem naar de Imam zodat hij kan horen hoe het in de koran staat.
Een nieuw begin.
Maar het duurt niet lang.
Weer een nieuw wachtwoord.
Ik pak de computer op en gooi hem zo – BAM – stuk op de grond.
“Achraf, jij moet gereset worden.” 

Midden in de nacht hoor ik een man 3 x fluiten.
Ik kijk uit het raam, doet hij ineens alsof hij bij de deur van de buren staat.
Paar dagen later; hoor ik in de nacht 3 keer getoeter.
Ik weet dat het voor Achraf is. Ik  ga naar buiten, scheurt de auto met piepende banden en zonder licht weg.
Ik heb de scooter gepakt en ben er achter aan gegaan…

Mijn zoon.
Ik volg mijn eigen zoon.
Waar gaat hij heen? Met wie heeft hij contact?
Een man belt mij uit het niets op om uit te leggen dat hij Achraf begeleidt met het zoeken naar een stage. 
“Waarom weet ik dat niet?”
Het is via zijn school geregeld.
“Waarom weet ik dat niet?”
Op school is deze begeleider totaal onbekend.

Hier aan de overkant, tegen over mijn huis, hebben ze een flat ondergehuurd. 
Achraf gaat daar naar binnen.
Ik blijf bij de bushalte er tegenover. Het is heel koud.
Diezelfde man van het 3 x toeteren komt aanrijden en gaat ook naar binnen.
Ik wacht.
Kwart over twaalf.
Ze komen naar buiten
Ik wacht tot ze allemaal buiten zijn en het licht uit is. Ik wil zien wie het zijn.
Ik sta op en loop op hen af.
Die ene vent rent naar zijn auto. Ik ren harder en grijp hem heel stevig beet.
“Ik wil moslim worden” zeg ik. 
Pappa, pappa, laat hem los!
“Naar bed jij, het is veel te laat, jij moet morgen naar school”
“Je bent toch al moslim?” zegt die man.
“Nee niet volgens mijn zoon. Volgens hem ben ik een heiden.”
“Wat doen jullie hier? Wat doe je met mijn zoon?” 

Ooit zei ik tegen Rita Verdonk: “ik hoorde uw tong op televisie, ik moest een dikkere huid krijgen. Ik kan u zeggen, mijn huid is dik, dikker dan mij lief is. En nu?” 

Een paar dagen later kwam Achraf met 150 euro voor de computer
“Sorry pappa”
We hebben nog een laptop, die hij mag gebruiken. Maar ik haal zorgvuldig elke keer het internet eruit.
’s Nachts als ik lig te slapen, stopt hij het internet er weer in.
Achraf blijft gaan naar die flat. Hij neemt onze laptop gewoon mee.
Van dure merkkleding naar goedkope djelabba’s.
Vrouwen geen hand meer willen geven.
Zelfs niet met ze in dezelfde ruimte willen zijn.

“Dokter? Mijn zoon moet gedwongen opgenomen worden. Het gaat helemaal verkeerd.”
Zonder rechtelijk bevel is een gedwongen opname niet mogelijk.
“Alstublieft. 
Ik maak me zorgen om mijn zoon
Hij is in gevaar
En niet alleen hij
Ik ben bang voor wat hij gaat doen
Ik zie alle slachtoffers voor me
Naar Syrië of een bomgordel.. ik weet het niet
Hij heeft zijn paspoort gepakt…” 

Op mijn verzoek belt de huisarts de politie. 
Binnen 1 uur staan ze in mijn woonkamer. 
De harde schijf van de kapotte computer nemen ze in beslag.
Dit was op 23 december 2013.
“Maak je geen zorgen. Achraf gaat nergens heen. We houden hem in de gaten.
We willen Achraf spreken.”
“Dat kan niet. Als hij weet dat jullie hier zijn, gaat hij weg.“
“We willen hem zelf spreken.”
Hij komt nooit. 

“Achraf, luister. Op 26 december om 2 uur komen Imans praten over de Islam. Zorg dat je thuis bent.”
Hij is op tijd. De bel gaat, de politie en gemeente komen binnen. 
Achraf draait zich om en kijkt mij aan. 
Ik zal het nooit vergeten. Zijn blik – verrader. Je hebt gelogen. 
En ik denk: hoe kan ik je laten voelen en laten weten dat ik je alleen maar wil beschermen?
Achraf vertrekt. Ik zeg: laat je paspoort hier. 
“nee”
“Dan moeten de politie en gemeente het nu ter plekke afpakken.”
“Hou je paspoort maar.” zeggen ze.
“Hij kan nergens heen.” Verzekeren zij mij.

De volgende dag hebben ze een afspraak gepland met Achraf en een Islamitische psycholoog.
Hij komt niet, zeg ik ze.
“Wel hij komt. Heb vertrouwen. Wij zijn professionals.”
Achraf is nergens te bekennen. 
Zoals ik had gezegd.
Einde van de dag roept mijn dochter ineens: “Papa, papa Achraf is thuis en hij is naar de kapper geweest.”
Staat mijn zoon ineens in de keuken als een hongerig dier eten naar binnen te proppen.
“Achraf! Wat fijn dat je er bent. Het is nog geen etenstijd maar als je honger hebt, ga dan even zitten, dan kun je er van genieten.”
“Ik heb geen tijd.
Ik heb een euro te weinig aan de kapper betaald, ik moet nog terug.”
“Dat doe ik wel.”
“Nee dat doe ik zelf.”
Ik ga voor de keukendeur staan.
“Achraf, je blijft hier.”
“Nee”
Ik pak zijn armen – zo – om hem heen – en roep naar mijn dochter: “pak zijn paspoort! Nu, pak zijn paspoort!”
Hij schopt, hij bijt, hier, in mijn pink, hij was te sterk.
Ik heb direct de politie gebeld: “Achraf is weg en hij komt niet meer terug.”
De volgende dagen blijft het stil.
Ik vraag: Waar is mijn zoon?
“Maakt u zich geen zorgen, hij is gewoon bij vrienden.”

Later blijkt dat twee dagen na ons gevecht, op 29 december 2013, Achraf vanaf Schiphol met Turkisch Airlines het land uit is gevlogen.

Maandenlang wist ik niet waar mijn zoon was.
Maar ik voelde dat ik hem kwijt was.
Op 28 maart 2014 kraak ik Achraf zijn wachtwoord op de laptop die ik weer terug had gekregen van de politie. Via zijn facebook kom ik er achter dat hij in Turkije zit. Bij de Syrische grens.
Ik ben zo blij! “Ik roep: mijn zoon zit daar, hij is nog niet in Syrië. Haal hem terug!”
Er wordt niks ondernomen.
Mijn roepen gaat over in schreeuwen.
Bij de politie 
Bij het stadsdeel
Bij de burgemeester  

Van het kastje naar de muur, naar het kastje, naar de muur.
Dan zit er maar een ding op; de media.
Ik benader AT5.
Ik heb er wel 10 x over nagedacht; Als ik dit doe, ben ik dan een heiden voor de gemeenschap? Ben ik dan een doelwit voor de rondselaars?
Maar het gaat niet alleen om mij. 
Het gaat om veel meer kinderen. 
Iemand moet dit stoppen. 
Over terrorisme mag ik het hebben van de media, maar niet over racisme.
Daar zijn ze allemaal terughoudend in.
Maar er is haat tegen ons.
Haat tegen mijn kinderen. En dat komt binnen…
Later krijg ik te horen dat Achraf niet daar in Turkije zat. 
Het was de AIVD op zijn account.   

Ik blijf zoeken. 
Waar is mijn zoon? 
Ik heb mijzelf voorgedaan als het broertje van Achraf die stiekem achter zijn vader zijn rug om contact met hem zocht. Zo heb ik weer een paar van die gasten ontmaskerd en ontmoet. 
De politie zegt me: “Niet doen. Die gasten zijn gevaarlijk.“
Dat weet ik. Ze hebben mijn kind.
Ik heb iemand nodig, die verantwoordelijkheid durft te nemen.  

Alsjeblieft, help mij mijn zoon terug te krijgen.
Alsjeblieft, Achraf; zorg dat je snel terug komt.
die mensen, Achraf, zij zijn geen moslims.
Het zijn haatzaaiers, bloeddorstig
Want als zij echt moedjahdien waren, hadden zij jou – mijn minderjarige zoon- niet achter mijn rug om meegenomen.
Het eerste gevecht van onze profeet Mohammed – de strijd om Badr
De moslims hadden gewonnen en de mensen geboeid
Wie zijn dat? Vraagt de profeet
Krijgsgevangenen
Waarom zijn zij geboeid?
Het zijn onze vijanden
Nee, behandel ze met respect. Laat hun handen vrij en dood ze niet.
Dat zegt de koran, Achraf. 

Ik dwing mijzelf naar beelden te kijken die geen mens wil zien.
Gruwelijkste dingen die mijn slaap gestolen hebben.
Puur om te zoeken naar het hoofd van mijn jongen.
Zit hij erbij? Is hij het die dit doet?
Soms ruik ik aan zijn kleren. Ik heb ze niet gewassen. 
Vroeger zou ik zeggen: Achraf! Ga douchen, je stinkt.  Maar nu… de geur van mijn kind.

Bijna een jaar na zijn vertrek uit mijn keuken, in november 2014, krijg ik onverwacht contact met Achraf. 
Hij stuurt me een sms. 
Daarop volgen telefoontjes. En email.
Ik hoor zijn stem. 
Die is veranderd. Dieper, minder jongensachtig.
Ik let op mijn woorden. Als ik te kritisch ben kan ik hem weer verliezen.
Als ze denken dat hij terug wil, zouden ze hem kunnen executeren.
Achraf zegt dat hij de mensen daar helpt.
Het voelt alsof hij niet alleen is als ik hem spreek.   

December 2014.
Achraf zegt:
“ik ben hier niet gekomen om er een zooitje van te maken
ik ben gekomen om tegen Assad…
maar het is nou niet meer tegen Assad
ik weet niet meer wie er gelijk heeft” 

Zaterdag 17 januari 2015 sterft mijn zoon – 17 jaar – bij een bombardement op IS.
De dag erna is hij begraven in de Syrische grond.
Achraf was van plan naar huis te komen.   

Ik werk niet meer
Ik slaap slecht
Ik kan het niet
We missen hem
Ik ben opnieuw getrouwd.
Mijn vrouw, zij zorgt voor ons. Zij draagt ons met al ons gewicht.

Ik heb een dikke huid, maar dat alleen is niet genoeg.
Ik heb erkenning nodig
Dat er fouten zijn gemaakt 
Maar ik ben bang dat ze mij niet willen horen
Dat zij mij niet zien staan 

Doorbreek de stilte 

 

© Farid B. & Jannemieke Caspers

---

 

Terug naar het Overzicht.